Op weg naar Tibet

Verkorte versie; Vooruit dan, een korte tussendoor want er komt weer een lange aan denk ik. Een lange treinrit door Tibet naar Lhasa. Allemaal fantastisch tegen een decor van bergen.

Met extra proviand, omdat ik dat uit de eerste treinreis geleerd heb, vertrekken Matt en ik richting Tibet. In de rij voor de trein ontmoeten wij weer de Nederlanders en Canadezen. De laatste voorzien van zoveel proviand dat ik de vraag, of er gehandeld moet worden onderweg, niet voor mij kan houden. Dit gezelschap maakt het wachten aangenaam.
Wij hebben voor de “hard sleaper” gekozen. Met 6 personen in een coupe zonder deur maar bijna de helft goedkoper dan de “soft sleaper”. Bevalt mij prima op deze trip bovendien gaat de trein vloeiend en is het met de hygiëne in het begin beter gesteld. Aan de hand van gegevens op een wagon en een kleine berekening blijkt te trein circa 470 meter lang te zijn inclusief de twee diesellocomotieven.

Direct bij binnenkomst van de coupe, wij zijn de laatste, stel ik mij voor aan de rest van het gezelschap en het ijs is voor de rest van de reis gebroken. Voedsel wordt gedeeld net als de taalcorrecties. Wij zijn één familie met als jongste lid een meisje van 3 jaar. Ook nu praat ik weer volop Nederlands waar Engels niet aansluit.
Het aangeboden voedsel is heerlijk maar in de schemer heb ik eenmaal afgeslagen omdat ik het wel genoeg vond. Later kon ik mijn geluk niet op bij de ontdekking dat de traktatie de klauw van een heuse kippenpoot was.

Het vertrek valt in het donker maar bij het eerste ochtendgloren gaan we uit de veren en posteren ons voor de vensters. Het landschap is bergachtig en groen met dito terrasbouw. In een rechte lijn doorsnijden wij de krommingen van de modder bruine rivier die dappere pogingen doet gelijke voet te houden. Uit het beurtelings van ons af en naar ons toe stromen van de rivier trek ik de conclusie dat het dezelfde moet zijn. Wanneer ik echter constateer dat de rivier bovenstrooms in volume toeneemt vrees ik bij de neus te zijn genomen en een plotselinge gedaante wisseling niet heb opgemerkt.
Na een middagdutje is het landschap compleet veranderd. Alle groen is verdwenen en heeft plaatsgemaakt voor een kleurloos bergachtig landschap. Alle groen is grauw van kleur en het land is leemkleurig maar niet met die frisheid die het mooi maakt. Toch zijn de grilligheid en de sleuven van erosie fascinerend om te zien. Bevroren meren en rivieren en leuke kleine dorpen variëren het landschap. In de dorpen hangt oranje-gele maïs te drogen wat alleen al door de kleur opvalt. Ezels en kudden met schapen komen het landschap binnen net als zwartbont vee. Sneeuwvelden beginnen geleidelijk contrast aan het beeld toe te voegen.
Ik realiseer mij het geluk te zijn geboren in Nederland met alles wat wij hebben en de kansen om ons te ontplooien.

Bij elke stop van de trein is gelegenheid om wat te kopen of een frisse neus te halen. Matt met zijn grote, harige en brede “Teddy Beer” verschijning trekt veel bekijks van de trein gevuld met locals aan de overzijde van het spoor. “Helloooo” klinkt het uit de monden van de pubers.
Eten wordt op de juiste tijden aangeboden vanuit een karretje dat langsrijdt. Maar mij lijkt dit het juiste moment om de “out door” maaltijd, gekregen van mijn zusje Marels te nuttigen, tot weerzin van alle Chinezen. Spontaan worden mij ingrediënten aangeboden om het schijnbare leed te verzachten. Met een echte Hollandse stamppot achter de kiezen is het daarna goed slapen.

De volgende morgen zit mijn onder buurvrouw net als de vorige ochtend al voor het raam. Het is nog donker maar de contouren zeggen al veel. En na een korte wasbeurt sluit ik aan.
Het wassen in de trein gaat gewoon openlijk. Iedereen staat een beetje te poedelen, mannen en vrouwen naast elkaar. Die gemengdheid zorgt in elk geval dat er niets bloot te zien is, behalve die toevallige Hollander die het shirt uittrekt. De rest van de Chinezen gaan met een natte washand via de halsopening de nek, borst en oksels rond. Dat ik vrolijk het hele vertrek nog even met een wolk Odorex hul wordt ook al niet begrepen.

De zonsopgang was weer de moeite van het opstaan waard ofschoon aan Emei Shan niet te tippen valt. Een rode gloed boven met sneeuw bedekte bergtoppen brand het landschap wakker. De permafrost blijft er ijzig koel onder en op een paar kraaien na is er geen leven te bekennen. Hoe die beesten aan vreten komen is mij een raadsel, ik krijg in elk geval een broodje speciaal van de onderbuurvrouw. We passeren een hoogte van 5072 meter en de hoogte ziekte geeft nog geen teken van leven, gelukkig. Ik drink dan ook zoveel dat ik er ‘s nachts drie keer ben uit geweest. Als wij licht dalen, komt er verandering in het landschap. De bodembegroeiing wordt langer en waarschijnlijk daardoor komt ook meer wild in beeld. Tibets hoogvlakte antilopen, wilde ezels, jaks en ook hier en daar een nederzetting.

Het is onbegrijpelijk dat mensen in de oudheid ooit hebben besloten in dit oord te gaan wonen. Kijk dat wij het mooi vinden in contrast tot de winkelstraten en kilometers file, dat is verklaarbaar. Maar om zonder de mogelijkheid van landbouw met een paar overharige koeien in de middle of nowhere kindjes te gaan zitten maken onder stapels dikke wol omdat er anders delen afvriezen die voor dat karwei nodig zijn, nou daar snap ik niets van. En als het er eenmaal is dan blijft het er schijnbaar want het is er nog steeds zoals ik zie.

Maar de nederzettingen nemen toe in aantal en grote. Het landschap kleurt okergeel en de hoogte van de bergtoppen neemt af. De toppen van de bergen veranderen van scherpgekant naar rond en glooiend. Jaks worden aangevuld met paarden en veulens, schapen en jonge jaks. De uitdrukking “ah jakkie” betekent hier dan ook heel iets anders dan bij ons.
De vlakte wordt goed gevuld met dit leven en daartussen zien wij zwermen vogels en roofvogels. Een soort buizerd maar ook een valk die waarschijnlijk hun maaltijd vinden in de bergmarmotten waarvan ook hier een variant aanwezig is. En dat alles tegen een staalblauwe lucht met een brandende zon.

De toestand in de trein wordt er niet beter op. Er wordt niet meer geveegd, het aantal bruikbare toiletten neemt af en de stress van moeder en kindje toe. De gezellige onderbuurvrouw met zoon is al uitgestapt en de verveling neemt gelijk evenredig toe met mijn winderigheid. Zal wel een kwestie van onderdruk zijn denk ik. Maar gelukkig daar is het station van Lhasa. Enorm groot, gelijk Amsterdam CS schat ik.
De gids staat ons gewapend met bordje “welkom Nicolaas Leendert” op te wachten en dropt ons bij een hostel. Wij blijven niet lang binnen maar spoeden ons Lhasa in en lopen een rondje om het klooster met de locale bevolking. Onze Teddy Beer trekt weer veel bekijks maar ook voor mij lopen horde mensen achterom te kijken.

Het is een schitterend gezicht al die verweerde koppen met fantastische haardracht versiert met vlechten, kralen en zilveren broches. De klederdracht is zo divers als er afgezanten zijn uit de afgelegen delen van Tibet. De nomaden en boeren kunnen deze tijd niet veel doen en gebruiken dat moment voor bezinning. Soms is hun afkomst uit die verre gebieden aan de zuiverheid van hun presentatie duidelijk te zien.
Men loopt met molentjes en dat is hier heel normaal. Het zijn gebedsmolentjes die kloksgewijs (net als alles) rond worden gedraaid onder het murmelen van onverstaanbare teksten. Voor de kloosteringang liggen gebedskleedjes waarop de mensen een soort van ochtendgymnastiek doen. Weer anderen doen die beweging drie hele ronden lang of zelfs langer. Kijk als je je gelovigen zo weet uit te putten hoef je voor fundamentalisme niet te vrezen.
De gehele route is voorzien van kraampjes met allerhande snuisterijen. Wij worden veelvuldig nageroepen met wervende teksten naar ik aanneem. Men is gek van de knuffel van Charissa die ik aan mijn rugzak heb hangen. Sommige vrouwen schuwen het lichamelijke geweld niet en ik wordt fors bij de arm genomen en naar een kraam gesleurd. Van onder een mondkapje wordt mij te verstaan gegeven dat ik beslist van deze waren iets moet kiezen, boven het mondkapje kijken twee stralende ogen mij aan, ik zwicht niet, dat was een kraampje eerder al gebeurd. Els het komt met de post.

Na de maaltijd, tussen de locals, lopen wij naar Potala Pallis voor een foto bij avond verlichting. Dat moest vlug had de gids gezegd omdat die verlichting maar tijdelijk is. Onderweg moet ik ontzettend naar de WC, zal het kruidige eten zijn denk ik, en strompel met lichte kramp naar en openbaar toilet. OP SLOT! Ik rammel aan een ketting en een dame maakt de vergissing om de hoek te kijken. Ik smeek haar open te doen, “NEE”zegt zij, ik vouw mijn handen en zeg: “PLEASE”, “NEE”zegt zij weer, ik val met gevouwen handen op mijn knieën en zeg: “PLEASE”, ze doet net op tijd open. Als ik weg ga vraag ik naar de prijs, één yuan, uit dankbaarheid geef ik er twee (20 cent), zij neemt lachend afscheid en ik ook.
Bij het paleis aangekomen maken wij enkele prachtige opnames. Wanneer ik het resultaat bekijk om te zien of er meer gewenst zijn blijkt het goed te zijn, ik kijk op en het licht gaat uit! Ons gezamenlijk gelach galmde over het plein.
Tot later!