India de rest van Rajasthan en Mumbai

Verkorte versie; ik zie groot wild en tijgers, reis in overvolle treinen en krijg “cold turkey” een cursus meditatie naar binnen geramd.

In de bus op weg richting Ranthambore dat bekend staat om zijn tijgers. De bus in met de rugzak op is weer een gevecht en als ik met één been op de treeplank naar achteren roep “PUSCH” gaat de rest vanzelf. Onderweg verandert het landschap en wisselt van structuur. Hier en daar een berg, tekenen van erosie in het vlakke landschap en afgravingen van leem voor de productie van bakstenen. Tractoren en karren met dromedarissen worden aan het straatbeeld toegevoegd. We rijden door de kleinere woonkernen opzoek naar passagiers. Vrouwen in bontgekleurde sari’s en mannen met fluoriderende tulbanden op het hoofd bevolken de straten en de bus. Slank is een teken van armoede dus de blote vetribbeltjes tussen boven en onderzijde van de sari, het enige vrouwenvlees dat ik op reis tegenkom, is een stadsgezicht en nu dus niet te zien. Een oude vrouw start een gesprek en ik praat terug, de taalbarrière lijkt geen bezwaar. Bijzonder, al deze mensen in hun omgeving te zien en dat vinden ze waarschijnlijk van mij ook.

Ik kom al vroeg bij het park aan en na het ritueel van vervoer en hotelonderhandelingen spoed ik mij richting toeristenbureau. Ten minsten dat staat er op een bord maar om de onmacht van het “niet Engels spreken” te verbloemen wordt je aan de balie gewoon genegeerd. Eigen onderzoek brengt mij weer verder en aan de boekingsbalie ontmoet ik een Belgisch echtpaar met wie ik de rest van de tijd optrek. Hij is een echte vogelaar gewapend met een heuse Swarovski (?) verrekijker en een dankbare aanvulling op de Engelssprekende gidsen. Ik zie nog kans voor die middag een rondje park te boeken in een canter. Een open bus voor 22 personen waarmee de toeristen door het park worden geleid. Alle jeeps zijn al voor dagen gereserveerd via internet en dat is eigenlijk maar goed ook. Zij zijn wel sneller maar wij zitten beduidend hoger en dat blijkt niet onbelangrijk.

Het park is schitterend. Naast de geweldige natuur, met idyllische plaatjes. Er is een groot fort en hier en daar restanten van oude gebouwen. Het geheel biedt de aanblik van oud Artis of de Zoo van Antwerpen, met dien verstande dat de ruimte hier aanzienlijk is.
De omgeving heeft veel exotische bomen en is niet overal zwaar begroeid waardoor het wild duidelijk te zien is. Veel, héél veel, verschillende soorten, herten, antilopen, apen maar ook wilde zwijnen. Mooie water parijen met een keur aan vogels en badende Sambaherten in het licht van de ondergaande zon.
De gidsen zijn scherp en letten vooral op de alarmroep van de herten die de aanwezigheid van een predator verraden. Als dat gebeurd worden het een soort brandweermannen (sorry, pa Maas). Met een waas voor hun ogen racen zij door het park in de richting van het geluid. Een bus is geen jeep maar dat deert de chauffeur geenszins. Wat telt is het oogcontact en dat vinden wij ook, kebonk, kebonk en hussel de hussel. Boomtakken slaan langs de randen van de bus en naar binnen en een nerveuze spanning maakt zich van ons meester.
Maar dan! Gelijktijdig met een medepassagier zie ik in het gras het patroon van een panter, de gids loopt te slapen en heeft geen tip verdiend, ook al niet omdat hij veel te laat is vertrokken terwijl wij nog een hele kudde toeristen bij hun hotel moesten oppikken.
Dit is een écht unieke ervaring aangezien panters vaak maar gedurende een fractie te zien zijn. Deze niet, zij blijft liggen en als zij in het struikgewas verdwijnt, gaan wij naar de andere kant en bekijken haar verder. Ze is duidelijk op jacht en de herten blijven waakzaam in de buurt. Gevaar kun je beter niet uit het oog verliezen! Gedurende minuten kunnen wij haar gadeslaan, telkens weer op een andere plek.
Met deze geweldige ervaring keer ik terug naar het hotel en ontmoet twee oude bekende. Twee Nederlandse jongens die ik eerder ontmoet had en we hebben een gezellige babbel in aanwezigheid van een Amerikaanse Indiër. Toch speciaal dat je het telkens weer, zonder enige overleg daarover, als normaal beschouwd op Engels over te schakelen.
De volgende dag vroeg aanwezig bij het boekingsbureau, anders zijn misschien alle plaatsen vergeven. Als buitenlandse toerist hebben wij, vanwege de meerprijs die wij betalen, echter ook enig voorrecht en de rij wachtende Indiërs wijkt uiteen om ons ruimte te geven. Direct daarna de bus in voor een goede plek, net zoals dat gisteren al bleek, en wachten op vertrek.
Een ander deel van het park met een veel betere gids. Dit deel is nog weer mooier en nog meer gevarieerd, de gids weet waar hij zijn moet, voelt ons goed aan en speelt daarop in. Van het gehele park is maar een klein gedeelte opengesteld voor publiek en is in verschillende compartimenten verdeeld om te voorkomen dat alle bussen en jeeps in één deel achter dezelfde tijger aan rijden. We zien gelijksoortig wild als gisteren in een mooiere setting. Met een scherp oog voor natuur maakt de gids ons attent op zaken die wij in zijn geheel niet zouden hebben gezien. Zoals twee jungle uiltjes van circa 25 cm. hoog terwijl wij er met een gangetje langsrijden.
Maar dan slaat de opwinding weer toe als onze gids als eerste de alarmroep van het sambahert hoort. Met eerder genoemd brandweergedrag koersen wij op het geluid af. Aan de rand van het hoge graas langs de oever van een meer wachten wij, met alle anderen, op de dingen die gebeuren gaan. En er gáát wat gebeuren. Plotseling worden wij de tijger gewaar die door het gras loopt. Iedereen klimt op de banken en hoger met het gevaar voor nog meer spektakel als er iemand valt en het leven eindigt in het spijsverteringssysteem van onze aanbidding. De tijger komt erg dicht bij onze bus en steekt de kop nieuwsgierig boven het gras uit, helaas is mijn camera te traag.
Ondanks alle goede kwaliteiten van de gids kan hij zijn opwinding niet beheersen en met de bedoeling de beste verdeling van de bussen en jeeps te bereiken maakt hij als enige erg veel lawaai. Daardoor trekt de tijger terug en kruist ons pad op circa 40 meter afstand in plaats van voor onze bus langs te gaan. Het is een mannetje wat weer bijzonder is. Tijgers hebben een tamelijk groot territorium en binnen het territorium van één mannetje vind men de territoria van circa 4 wijfjes. De trip is nog maar net begonnen en wij hebben het hoogte punt al bereikt. Jammer van het feit dat wij met 20 bussen en jeeps aanwezig waren. De rest van de trip maakt de gids zijn overmatig lawaai weer goed en heeft hij een vette tip verdiend.

In de rij voor een treinkaartje richting Ajmer met Pushkar als eindbestemming dringen er allerlei figuren voor in de rij van circa 20 meter. Dat vinden een aantal Indiërs niet goed en zij gaan te keer. Als ik binnen bereik van het loket kom bemoei ik mij er ook mee en wordt net zo fysiek als de rest van de mensen in de rij alleen wat effectiever. Ik trek wat armen uit de loketopening en wijs de mannen in het Nederlands terecht. Alles tot groot genoegen van de medewachters en met het effect dat het werkt.
De opwinding bij het in- en uitstappen van de trein is telkens weer herkenbaar alleen hangen er nu nog mensen buiten aan de trein voor een gesloten deur. Dagelijks komen er in India rond de zeven personen om het leven doordat men van rijdende treinen afvalt. De ruzie die later uitbreekt, wanneer men eindelijk binnen is, duurt de rest van de rit.
Ondertussen zit ik met een man of acht op het slaapgedeelte van onze coupe. Met gestrekte benen naar het tegenoverliggende bed voorkomen wij dat onze zweetsokken voor de neuzen van de onderburen bengelen. Maar dat heeft nog een voordeel. Op het aldus ontstane hogere plat wordt een lap uitgestrekt, die iemand schijnbaar voor dit doel bij zich draagt, en de rest van de rit wordt kaart gespeeld. Ondertussen wordt er erg veel tegen mij gezegd want ik hoor er helemaal bij en vriendelijk antwoord ik in het Nederlands de verkeerde dingen maar dat hindert allemaal niets. Ik neem foto’s tot groot genoegen van alle aanwezigen, wij zijn net Chinezen, altijd samen op de foto op de meest onzinnige plekken. Aan het einde neem ik van iedereen met een hand persoonlijk afscheid en zorg ervoor niemand te vergeten. De glundering op de gezichten is de waardering die ik terug krijg.
Bij het uitstappen ben ik wat laat en de aanstormende menigte blokkeert mij de uitweg. Met het uitroepen van een hard “hooooooo!” stort ik mij met bagage en dus een totaal gewicht van 105 kilo als een crouwd surfer op de menigte. De rest gaat vanzelf en terwijl ik met mijn hoofd wiebel relativeren de Indiërs met lachende gezichten hun eigen en mijn gedrag.

In Pushkar aangekomen kom ik niet veel verder dan wat rondlopen, een potje schaak en als een speer weer op weg. Twee weken eerder heb ik mij ingeschreven voor een cursus Vipassana waarvan ik in mijn publicatie “rondje Annapurna” al melding maakte. Nu ontvang ik een uitnodiging en omdat ik al enkele dagen mijn mail niet kon openen heb ik nog maar twee dagen om op tijd in Mumbai te zijn. Alle registers gaan open en ik vertrek.

Bij de bushalte berg ik de grote rugzak op in de speciale bagageruimte die voor mij wordt opengesteld en vraag wanneer we vertrekken, “over 15 minuten” is het antwoord. Tijd dus om nog even te ontbijten maar als ik even later opkijk heb ik eindelijk een Indiër getroffen waarbij 15 minuten er geen 30 zijn en is de bus verdwenen. Als een kip zonder kop ren ik rond over het busterrein of hij ergens anders staat opgesteld. Iedereen wordt behulpzaam en bemoeid zich er mee. Een taxichauffeur biedt aan achter de bus aan te rijden voor slechts 200Rs, werkelijk een koopje, ik stap in de riksja en snap niet hoe hij het wil winnen van een bus. De weg die hij vervolgt doet bij mij het vermoeden ontstaan van een shortcut maar eindigt bij een heuse taxi en wij stappen over. Onder het uitspreken van geruststellende teksten knort hij al bellend richting Ajmer. Wat blijkt is dat hij contact heeft gezocht met de organisatie en wij koersen richting de verzamelplaats van uitgereden bussen om van daaruit richting de bus te rijden. Ook weet hij inmiddels het busnummer, weer een leermoment voor mij, en ja hoor daar komt de bus aan. Vanachter de voorruit van de bus zie ik al herkenning in de gezichten als men mij in de taxi zien zitten.
De bagage wordt overgeladen en ik vraag de chauffeur mij bij de trein af te zetten. Direct wordt er over de prijsgesproken en ook nog over die van de motorriksja die het eerst in gebruik was. Dat komt wel goed geef ik aan maar dan vindt hij dat ik beter de weg met de bus kan vervolgen en na een uitleg heeft hij nog gelijk ook. Uiteindelijk ben ik met de bus al op de plaats van bestemming als de trein nog had moeten vertrekken, ware het dat dat op tijd zou zijn geweest? Ik geef een flinke tip en aan de glundering in de ogen van mijn redder zie ik dat het genoeg is.
Op het vliegveld heb ik de allerlaatste beschikbare stoel in het vliegtuig van die middag met bestemming Mumbai.

Voor de cursus Vipassana start het inkwartieren om 14.00 uur en ik ben, als enige Europeaan, badend in het zweet, van het gesjouw met de rugzak, prima op tijd. Ik wordt opgewacht en professioneel geholpen door een aantal keurig uitziende heren. Niets dreadlocks, beschilderd voorhoofd, lange haren, baarden, kralenkettingen, oranje en gele gewaden alles no-nonsense. Ben ik wel op het goede adres? “Cursus Vipassana?” zeg ik met enige schroom, gewiebel met het hoofd is mijn antwoord. De organisatie, met alleen maar vrijwilligers blijkt later, loopt gesmeerd en aan alles is gedacht. Zelfs een wasservice voor slechts 5Rs per stuks zodat ik de komende dagen de gehele inhoud van mijn rugzak via dit systeem recycle. Mannen en vrouwen worden, zoals verwacht, strikt gescheiden gehouden met uitzondering van de meditatiezaal, heren rechts, dames links.
We moeten alles van waarde en afleiding inleveren. Laptop, telefoon, fotocamera, geld, boeken, schrijf- en tekenmateriaal, sierraden van religieus of soortgelijk karakter. In ruil daarvoor krijgen wij een eenvoudige cel met badkamer zonder slot, stelen mag niet staat in de beschrijving. Aan de wand is geen enkele decoratie te vinden, door het hele gebouw heen niet. Het bed is Spartaans, een matras van 5 cm. dik, op een marmeren plaat. De kamer is net als het gebouw steriel en onderhoudsvriendelijk ingericht. Alleen materialen als steen, tegels, kunststof, roestvrijstaal en marmer of wat daar op lijkt. Enkele verwijzingsborden in het groen geven wat kleur maar de tuin is prachtig, of komt dat vooral door het contrast. Het eten is voortreffelijk maar blijft tot twee maaltijden met een snack rond theetijd beperkt.
10 dagen lang geen vlees (das een eitje), geen seks (die paar dagen is ook geen probleem meer), niet praten (oeps) of andere verbale, non-verbale of lijfelijke contacten. Het programma start om 4 uur in de ochtend met opstaan tot 9.30 uur in de avond als de lichten uit moeten. Totaal 11 uur mediteren, 4,5 uur aan pauzes en 1,5 uur uitleg van de goeroe.
Tijdens de meditatie heeft iedereen het moeilijk en ik in het bijzonder. Stilzitten met dit rusteloze lichaam en dito geest lijkt een straf en bovendien wordt een houding verwacht die ook al tegennatuurlijk is. Ik begin net als iedereen met één kussentje en schuif er dagelijks een paar bij tot een totaal van 8 kussentjes, verschillend van formaat. Uiteindelijk heb ik, u voelt hem al aankomen, een soort kanozitje gecreëerd. De stilte in de zaal wordt verbroken door gekuch, geboer en meer van die lichaamsgeluiden tot het gekraak van gewrichten. Een van de cursisten niest met een geweld waar mijn broer een puntje aan kan zuigen. Binnen een straal van twee meter rond het epicentrum van de nies zijn alle kussen 20 cm. opgeschoven. Aan het einde van elke cessie waggelen wij als Donald Duck met stijve ledematen achter elkaar de zaal uit. De tweede dag wil ik eigenlijk al stoppen en mijn verzoeken voor het gebruik van een stoel worden door de leerraar telkens vriendelijk afgewezen.
Het principe van de meditatie komt op het volgende neer; Boeddha heeft 2500 jaar geleden al uitgevonden dat van geestelijke problemen de oorzaak (vaak) te vinden is in het onderbewustzijn. Om dat probleem te klaren moeten wij met meditatie afdalen tot dit onderbewustzijn, de abstracte weergave van de problemen aanschouwen en accepteren. Het medium daarvoor is de huid die met allerlei kleine en subtiele sensaties de aanwezigheid daarvan demonstreert. De oefening is de geest te scherpen voor deze waarneming en de rest gaat geleidelijk aan bijna vanzelf.
Gedurende de cursus heb ik een 4 tal, voor mij, speciale sensaties die niet het doel maar een bijproduct blijken te zijn. Dag twee ben ik een splitseconde in de tuin bij een goede vriend met zijn vrouw in Loosdrecht en voel hun aanwezigheid, hun aangename geur blijft zelfs nog langer hangen. Dag vier schrik ik op uit een trance, of wegvallen in slaap, en voel een energiestroom vanaf de grond mijn lichaam inschieten alsof ik tot aan mijn borst in een ton water val. Dag zes kom ik gedurende circa 20 minuten in trance en zit als het ware in een transparante bol. Ik voel niets meer van alle pijn in mijn knieën, voeten, benen en rug. De aanwezigheid is er op de achtergrond nog wel maar niet als pijn en ik ga daardoor probleemloos steeds rechter zitten. Dag acht vormt zich twee maal een soort energie tuitje boven op mijn hoofd op zoek naar aansluiting, met iets dat helaas niet tot stand komt. Er gebeurt kennelijk wel iets met me. De cursus doelstelling is dit vol te houden gedurende twee uur per dag de rest van je leven en de verlichting die daarop volgt is het ultieme doel.
Aan het einde van de cursus hebben wij toch een band opgebouwd en niemand hoeft zijn nieuwsgierigheid meer te bedwingen om te onderzoeken wie die vreemde kerel met al die kussentjes wel niet is. In een steeds groter worden kring zitten wij buiten in de tuin en discussiëren over geloof, spiritualiteit en mediteren. Ik heb een wat ketterse opvatting die geaccepteerd wordt en aan het denken zet maar religieus als men in India is, niet aanslaat. Ook de identiteit van alle personen wordt uitgewisseld en blijkt van overwegend hoger opgeleid niveau. Niet de “softe sector” is aanwezig zoals doorgaans in Nederland. Er zijn zelfstandige ondernemers mensen uit de marketing, sales en ingenieurs wat bij ons haast ondenkbaar lijkt. Van de circa 56 cursisten is de meerderheid van het mannelijk geslacht.
De cursus is gratis, weer zo’n overtuigend verschijnsel van geloof in eigen kunnen. Men bestaat bij de gratie van giften en de verkoop van merchandise. Geen verkeerde insteek blijkt wel uit de enorme pagode die gebouwd wordt. Een indrukwekkend gebouw waarin wij een rondleiding krijgen. De grote zaal in het centrum heeft een diameter van bijna 90 meter zonder dat er een pilaar aan te pas is gekomen. Er kunnen 6000 mensen mediteren en in het zaaltje daarboven nog eens 2000.
Ik was naar India gekomen als een gewaarschuwd mens en was daardoor misschien iets van mijn glimlach verloren waarmee ik het reizen was begonnen. Nu is hij weer helemaal terug en lijk ik de Indiërs beter te begrijpen. Voor de volgende dag wordt ik uitgenodigd bij de familie van “mijn Vipassana vriend” in Mumbai en aangezien de gast in India een God is ontbreekt het mij een niets. Alle volgende dagen loop ik alleen maar handen te schudden, ben ik nu al verlicht?
Tot later!